Met draagvlak is één plus één drie

En als je bedenkt dat er ook zoiets bestaat als sociale duurzaamheid dan kan ik ook doelgroepenbeleid, waarvoor ik verantwoordelijk ben, als voorbeeld noemen. Precies dus zoals het college aan het begin van de rit al constateerde in het coalitieakkoord: ‘Duurzaamheid is inmiddels verankerd in het beleid van onze gemeente’. 

Deze en andere gedachten speelden kortgeleden door mijn hoofd toen ik me aan het voorbereiden was op een soort vraaggesprek in groepsverband in het kader van een onderzoek naar duurzaamheid. Dat was in gezelschap van mensen die ongetwijfeld veel meer hebben gelezen en veel meer weten over dit en aanverwante onderwerpen. Het was niet de bedoeling dat ik van tevoren zou worden bijgeschoold. Sterker nog, ik had niet één memo, nog geen geeltje bij me in de buurt liggen. Niet voor en niet tijdens de ontmoeting.

Een ontmoeting tussen pragmatische generalisten - ik dus - en deskundige specialisten. Het werd een zeer boeiend gesprek met eye openers over en weer. Concrete aanleiding was De Kameleon. Deze basisschool in Zwanenburg, gebouwd in 1971, is één van de eerste elf scholen in Nederland die aardgasvrij worden. De Kameleon draait mee in een landelijk programma en trekt om die reden veel belangstelling.  Net als ons baanbrekende schoolgebouwenplan als geheel dat doet. Ik doel op het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP). 

Ik heb in het gesprek de naam van John Nederstigt genoemd en mijn waardering voor hem uitgesproken. Hij stond aan de wieg van het IHP en was mijn voorganger als wethouder onderwijs. Bovenal is hij de man die ervoor heeft gezorgd dat duurzaamheid en circulaire economie in de genen zit van veel inwoners, ondernemers en onze ambtenaren.

John Nederstigt, is een deskundige, bevlogen, vasthoudende en ook sympathieke idealist die mensen voor zich inneemt. Het type dat onontbeerlijk is om een vliegwiel aan het draaien te krijgen.
Ik ben meer een pragmatische realist, heb ik ‘opgebiecht’. Ik weet dat als het om duurzaamheid en bijvoorbeeld energieneutraal draait, de kosten voor de baat uitgaan. Maar ik stel ook vast dat je toch echt geld moet hebben om de eerste stap te kunnen zetten. Geld dat je niet zomaar krijgt. Zeker niet als het om schoolgebouwen gaat.

Ik ben ook niet van het type dat alsmaar de zeepkist beklimt om te verkondigen dat klimaatverandering en opwarming van de aarde belangrijke onderwerpen zijn. Ik heb er ook te weinig verstand van om verhalen te kunnen vertellen om anderen te overtuigen. Dat werkt in mijn beleving sowieso niet.

Er zit geen Greta in mij. Ik zeg niet: how dare you! Ik vraag wél: wat is de catch voor mensen, wat máákt dat ze willen bijdragen aan de oplossing. Dat kan een financieel of milieutechnisch voordeel zijn. Vaak zijn het trouwens hun kinderen. Daarom verwacht ik veel van kinderen die les krijgen in een aardgasvrije school. Ouders zijn geneigd om hun kinderen te volgen bij nieuwe dingen die ze leren. Ook als ze er zélf niet zo in geloven. Scholen zijn dé plekken waar het verschil kan worden gemaakt.

Niet sturend optreden, heb ik tegen mijn gesprekspartners gezegd. Wel de samenwerking zoeken met partners, doen waar je goed in bent en niet op elkaars stoel gaan zitten. Als er successen worden bereikt, zijn het gezamenlijke successen. Dat is méér waard dan persoonlijk succes. Ook een gezamenlijke flop heeft méér waarde. De bereidheid om vervolgens samen je schouders onder iets anders te zetten en een nieuwe poging te wagen, is groter dan die van de volgelingen van de idealist die het bij het verkeerde eind blijkt te hebben. En die zonder dat hij er zelf erg in had aan het drammen was geslagen.

Ik heb mijn gesprekspartners veel verteld over het belang van draagvlak. En participatie. Daar heb ik wél verstand van. Dat zit nu eenmaal in mijn DNA. Met draagvlak wordt één en één drie. Je krijgt er aan het einde echt last van als je anderen niet direct betrekt als jij uit de startblokken schiet. En betrekken is niet hetzelfde als communiceren, is niet hetzelfde als het verkondigen van alarmistische boodschappen in talkshows. How dare you of Do or die. Je zult het mij niet horen zeggen. Wel: meedenken, meepraten en meebeslissen. 

Wethouder Marjolein Steffens – van de Water (Fysieke leefomgeving, Jeugd & Onderwijs, Vastgoed en Doelgroepenbeleid)